Naar hoofdinhoud
Omgevingsvisie 2035 Bronckhorst twee keer zo mooi

Bronckhorster waarden en beginselen

Laatst bijgewerkt op: 22-04-2022

Van oudsher is het gebied dat nu Bronckhorst heet een typische plattelandssamenleving. Waarin de meeste mensen arm waren en onder barre omstandigheden hard werkten voor hun bestaan. Onder de schaduw van de kastelen en hun adellijke meesters. De ultieme rijkdom was een eigen stukje grond om te bewerken als eigen baas. Ook al had je een baas boven je. Naoberschap was vanzelfsprekend, want je had elkaar nodig. De wereld was klein, en de meeste mensen kwamen hun dorp niet uit.

“Ik ben heel erg trots op mijn buurt. Als ik zie wat er gebeurt bij dood en bij geboorte en bij verbouwingen. In goede en slechte tijden is die buurt aanwezig. Dat buurtverhaal zou als een soort van molensteen om je nek hangen. Nou niets is minder waar, helemaal niet. Er wordt op een hele positieve manier naar elkaar gekeken, men weet gemiddeld meer van elkaar dan in het zuiden zeg maar. Maar dat heeft mij nog nooit gehinderd, het is alleen maar voordelig geweest.” -Aldus een van onze inwoners -

Deze geschiedenis vormde het huidige Bronckhorst. Veel is veranderd. Onze inwoners speelden steeds weer in op veranderende omstandigheden waardoor het aanzien van dorpen, buurtschappen en buitengebied veranderde. De mentaliteit en waarden van toen leven echter onveranderd voort onder de Bronckhorsters van nu. Het zijn deze mentaliteit en waarden die bepalen wat voor gemeenschap Bronckhorst nu is. En in de toekomst zal zijn.

Bronckhorster waarden

Onze karakteristieke gemeenschappen en landschappen bepalen samen onze identiteit. We gaan op een eerlijke, ‘gemuudelijke’ en zelfbewuste manier met elkaar om. In het Verhaal van Bronckhorst, legden we samen met inwoners ons karakteristieke DNA, onze identiteit vast. Dit zijn de waarden die ons verbinden:

Gemeenschap staat voorop

Bronckhorst heeft in 2021 in totaal 44 dorpen en buurtschappen. Elk met hun eigen karakter en, sterk verweven met het landschap. De mensen hier voelen zich met name verbonden met de gemeenschappen in de dorpen en buurtschappen. Meer nog dan met de Achterhoek of Bronckhorst.

Ondanks dat men zich niet altijd verbonden voelt met Bronckhorst als gemeente, voelen onze inwoners
wel dat ze een gemeenschappelijke geschiedenis, cultuur en waarden hebben. Als onderdeel van de gemeente Bronckhorst. In vroegere tijden waren we afhankelijk van elkaar voor ons voortbestaan. In deze tijd is het besef er nog dat inwoners met elkaar, met de gemeenschap, de samenleving maken.

Maar we zien ook dat het in Bronckhorst niet altijd even gemakkelijk gaat. Gemiddeld genomen hebben onze inwoners het goed. Maar ook hier zijn groepen die niet gemakkelijk meekomen. Ongeveer 1000 inwoners leven in armoede. Het verschil in vermogen tussen arm en rijk is groot. Ook in Bronckhorst is sprake van eenzaamheid. Soms staan inwoners, uit hetzelfde dorp of buurtschap tegenover elkaar. Dat geeft persoonlijke stress en spanningen onderling. Tussen inwoners onderling of tussen inwoners en
de gemeente. Het is daarom belangrijk om altijd met elkaar in gesprek te blijven en oog voor elkaar te hebben.

Grondgebruik

foto: Diana de Vries

Grondgebruik

foto: Jan Klumper

Kenmerkend voor onze gemeenschappen is dat zij zich openstellen voor anderen en ruimte geven aan initiatieven. Het zijn geen dwingende gemeenschappen. Inwoners zijn over het algemeen:

Gemuudelijk We gaan ongedwongen, vriendschappelijk en met humor met elkaar om. We zijn positief ingesteld en reageren vaak met een grap. Maar nooit om de ander te kwetsen. Onze humor is oprecht.

Zelfbewust: We weten goed wat we willen, nemen geen blad voor de mond, laten ons niet snel gek maken. En als we ergens in geloven, dan gaan we ervoor. Ook al vinden anderen dat geen goed idee. In die zin zijn we ook wat eigenzinnig. We houden niet zo van mensen die ons komen vertellen hoe het zit.

Naoberschap: Onze grootste kracht is dat we altijd op elkaar kunnen rekenen. We hebben eeuwenlang laten zien dat we veel bereiken als we samen optrekken en samenwerken.

Grondgebruik

Grondgebruik

Karakteristiek Bronckhorst: een grote variëteit en diversiteit aan gemeenschappen en landschappen. In het landschap van Bronckhorst kunnen negen kenmerkende deelgebieden worden onderscheiden: Landgoederen Baakse Beek, IJsselwaarden, Broeklanden, Rivierduin Keppel-Hummelo, Oude IJsselse weiden, Kampen en essen Zelhem-Hengelo, Wolfersveen en Halse Rug.

De gemeenschappen van Bronckhorst bevinden zich in en om één of meerdere dorpen en buurtschappen, soms is er overlap tussen de gemeenschappen.

 

Grondgebruik

We leven van het land

Het land is ons leven. Het landschap is een belangrijke pijler van onze identiteit. Het is diep in ons DNA vervlochten: we zijn er trots op. Onze gemeenschappen zijn sterk verweven met onze landschappen. Heel lang leefden we van de opbrengsten van het land. En dat geldt nog altijd voor een flink deel van de bevolking. Maar ook zij die niet letterlijk van het land leven, hechten grote waarde aan de ruimtelijke kwaliteit van het landschap. En willen dat het behouden blijft. Belangrijk is de kwaliteit van het opbrengend vermogen, voor een levensvatbare agrarische sector, en tegelijkertijd genieten van het agrarisch gebied. En de daarmee verweven natuur. Wat ons helpt bij het landschapsbehoud is dat we vol innovatieve ideeën zitten. We vinden het mooi om iets nieuws te proberen. We geven elkaar daar ruimte voor en zetten onze schouders eronder om het tot een succes te maken.

De echte Achterhoeker is bezig met kwaliteit. Wij laten ons niet zo vaak leiden door hypes en impulsen. We zetten door en blijven experimenteren tot we ergens heel goed in zijn en de hoogste kwaliteit werk leveren. Het is niet toevallig dat wij een flink aantal bedrijven in Bronckhorst hebben die op hun gebied toonaangevend zijn in Nederland en in de wereld. We lopen daar niet mee te koop,omdat we het eigenlijk heel normaal vinden. Maar dat is het natuurlijk niet.

Eerlijkheid duurt het langst

Deze overtuiging zit diep in ons. We hebben een hekel aan onrechtvaardigheid, ongelijkheid en vriendjespolitiek. Als we elkaar niet vertrouwen, kunnen we geen gemeenschap bouwen. Als we de een beter behandelen dan de ander, dan ook niet. Laten we daarom altijd duidelijk en eerlijk zijn. En iedereen in gelijke gevallen gelijk behandelen.

Bronckhorster beginselen

De komende jaren verandert er veel in Bronckhorst. We gaan onder andere nieuwe woningen bouwen. Er komt meer duurzame energie opwek. Er ontwikkelt zich nieuwe economische bedrijvigheid en we werken aan de aanpak van water en droogte. Een behoudende instelling past hier niet, we blijven ons ontwikkelen zoals we dat al eeuwen samen doen.

“Bij ons geldt: afspraak is afspraak. Je zoekt naar de goede oplossing, dat is vaak een kwestie van vertrouwen. Problemen moeten voor de kermis opgelost zijn. Je moet met elkaar verder en wil dat ook. Arrogantie kunnen we niet goed hebben. Getuigt van gebrek aan respect. Iedereen is gelijkwaardig.” -Aldus een van onze inwoners -

Om onze inwoners en onszelf als gemeente te helpen om hierbij goede afwegingen te maken, formuleerden we een aantal beginselen. We leidden die af uit het Verhaal van Bronckhorst.

De beginselen hanteren we vooral voor die ontwikkelingen of initiatieven waarin deze omgevingsvisie niet voorziet of waarover we geen uitspraken hebben gedaan die houvast bieden voor beoordeling ervan. Onze grondhouding naar initiatiefnemers is positief. We verlenen medewerking aan initiatieven die bijdragen aan de ambities uit de omgevingsvisie. Met respect voor onze principes. We vragen van initiatiefnemers dat ze laten zien hoe dat het geval is. Ook vragen we hen oog te hebben voor de belangen van omwonenden en hen te betrekken bij de ontwikkeling.

Kracht van de gemeenschappen

Als gemeente vertrouwen we op de kracht van de gemeenschappen. Inwoners bepalen hoe zij samenleven. Wat zij belangrijk vinden en zetten daar samen de schouders onder. Als gemeente wegen wij steeds af wanneer we wel of juist niet in actie moeten komen. We ondersteunen gemeenschappen waar mogelijk of waar dat passend is. Dit doen we onder andere met de taken waarvoor de gemeente zelf aan zet is. Dit samenspel met de gemeenschappen spelen we met open vizier en met zorg voor onderbelichte belangen. Waar nodig hakt de gemeenteraad knopen door.

Het karakteristieke van dorpen en buurtschappen

Voor de toekomst nemen wij de identiteit per dorp of buurtschap als basis. Voor alle 44. Maat- werk per dorp of buurtschap is het uitgangspunt. En voorzieningen passen bij de schaal en maat van het dorp of buurtschap. De ontwikkelingen dragen bij aan het versterken van de identiteit per dorp of buurtschap.

Ontwikkelingen voegen toe aan het bestaande

We staan positief tegenover nieuwe initiatieven die aansluiten bij de bestaande kwaliteiten, in het bijzonder van ons landschap en de eigenheid van onze kernen. We letten op de toegevoegde waarde voor het woningaanbod of naar de logische verbinding met onze economische structuur. We vinden het van belang dat initiatieven leiden tot gezondheidswinst van onze inwoners. We zeggen nee als initiatieven ons niks brengen, als het ons landschap substantieel verstoort, als het karakter van dorp of buurtschap wordt aangetast. We kijken ook goed naar de optelsom van kleine initiatieven, zoals woningbouw.

Voor wat hoort wat, wel proportioneel

We vragen van nieuwe ontwikkelingen die niet direct aansluiten bij bestaande kwaliteiten, dat zij indirect of elders bijdragen aan ons landschap of leiden tot gezondheidswinst voor onze inwoners. De winst is altijd naar rato, het moet redelijk en passend zijn.

We staan open voor creativiteit en innovatie

We hebben oog voor dingen die we nu nog niet kennen en we omarmen innovatieve ideeën. Dat kan gaan om onder andere vormen van woningbouw, evenementen, kunst en cultuur of nieuwe landgoederen. We dagen ons zelf uit om ook spannende initiatieven ruimte te gunnen. Hoogtechnologisch, kunstzinnig, baanbrekend, iets unieks dat we op het niveau Oost-Nederland nog niet eerder zagen.

Om te werken aan het goede dat Bronckhorst biedt, werken we verder vanuit de volgende algemene wettelijke beginselen:

  • Voorzorgsbeginsel; de gemeente kan maatregelen nemen als er gegronde redenen zijn om te vrezen dat activiteiten negatieve gevolgen kunnen hebben voor onze inwoners of onze omgeving. Zulke onzekere risico’s kunnen zich bijvoorbeeld voordoen bij veiligheidskwesties, maar vaak ook uit oogpunt van gezondheid.
  • Preventief handelen.
  • Milieuaantastingen worden bij voorrang aan de bron besteden.
  • De vervuiler betaalt.
Belangrijk is handhaving of zelfs verbetering van het landschap. Bedrijven goed inpassen, zodat de kwaliteit van het landschap gewaarborgd blijft. Dat vormt voor mensen een duidelijke herkenning. Economie is belangrijk, maar daarvoor en ook voor bijvoorbeeld toerisme en recreatie is dat mooie landschap keihard nodig.Landschap moet dus een bepalende factor zijn.” -Aldus een van onze inwoners -