Oude IJssel
Voor de visie selecteerden we vier aandachtsgebieden: dorpsranden, beekdalen, Zutphen-Emmerikseweg zone en de Oude IJssel. In deze aandachtsgebieden komen meerdere, vaak complexe, opgaven bij elkaar en zijn meerdere partijen nodig om daaraan te werken. Als gemeente kunnen we de gewenste ontwikkeling aanjagen. Ook is in deze gebieden sprake van een urgentie: we zijn er al mee aan de slag of we moeten de opgave op korte termijn aanpakken.
In 2021 is een advies geschreven voor de Oude IJsselzone. Dit is het resultaat van een ontwerpend onderzoek om de opgave voor dit gebied te analyseren en aan te scherpen (advies O-Team Oude IJsselzone, april 2021).
Situatieschets
De Oude IJssel is een rivier van 75 km, waarvan 36 km in Nederland ligt en de rest in Duitsland. Ruim 5 km ligt binnen het grondgebied van onze gemeente. Tot in de 19e eeuw was de rivier een natuurlijke, meanderende rivier. Rond 1900 is de rivier ‘beteugeld’ om de risico’s op overstromingen te verkleinen en de bevaarbaarheid te vergroten. De rivier is een belangrijke ruimtelijke en landschappelijke drager.
Er liggen grote kansen voor recreatie en toerisme, en het gebied kent een goed vestigingsklimaat. Er zijn ook uitdagingen, die in samenhang bekeken en aangepakt moeten worden. Zodat het landschap en de economie in het gebied in brede betekenis versterkt worden:
- Tegengaan droogte, zoet water vasthouden, waterberging (in oude meanders), waterinfiltratie (in kernen, bij beken), omgaan met klimaatverandering (klimaatneutraal).
- Vitale bodem, circulaire landbouw, infiltratiegebieden, natte landbouw, kleinschalige ecologische landbouw bij kernen, grootschalige landbouw en populierenteelt in kleingebied.
- Herstel biodiversiteit en waterkwaliteit, schrale natuur en heide op rivierduinen, versterken ecologische netwerken, nieuwe bossen, oude rijnmeanders en vlechtrivieren, natuurvriendelijke oevers.
- Verhalend landschap: Versterking van de waterbeleving van de rivier, het vermarkten van het landschap, het zichtbaar maken van de ijzergeschiedenis en aardkundige waarden/ geomorfologie, vergroten van de recreatieve mogelijkheden (paden, routes, verblijfsrecreatie).
- Versterking van de ruimtelijke kwaliteit (achterkanten industrie, dorpsranden, zichtlijnen op het landschap vanaf de provinciale weg.
- Energietransitie en alternatieve verdienmodellen (energieneutraal), ontwikkeling zonneweides gekoppeld aan de nieuwe TenneT lijn.
- Nieuw wonen aan de rivier bij Doesburg, Doetinchem en Terborgh (de oude ijzerfabriek),
- Recreatie- en evenementen kalender, streekgebonden producten en diensten.
Onze visie
De omgevingsvisie en het advies voor de Oude IJssel bieden aanknopingspunten om een uitwerking te maken voor dit aandachtsgebied. Met name de integraliteit van natuur- en landschapsversterking, vrijetijdseconomie (beleving van water, landschap en cultuurhistorie), vaarwegbeheer en de ontwikkelingsvraag in de landbouw en de economie in de omgeving, met daaraan gekoppeld energie- en klimaatvraagstukken zijn daarbij belangrijke aandachtspunten. Uitgangspunt is dat de ontwikkelingen passend zijn bij de verschillende delen van het gebied: op de rivierduinen, aan de rivieroevers en in het kleilandschap.
In dit gebied wil de gemeente Bronckhorst:
- Belevingswaarde en -mogelijkheden van landschap, natuur en (cultuur)historie versterken.
- Intrinsieke waarde van landschap en natuur versterken, gekoppeld aan het vastleggen van CO2, waterberging en waterinfiltratie.
- Economische ontwikkeling in het gebied faciliteren (landbouw, recreatie en toerisme, maakindustrie).
- Klimaatadaptatie en energietransitie faciliteren.
- Versterken van dorpsranden en kernen langs de Oude IJssel, (woningbouw, vergroening, zichtlijnen, evenementen/activiteiten).
Onze rol als gemeente
De gemeente Bronckhorst wil voor de Oude IJsselstreek vervolg geven aan de bovengenoemde aanknopingspunten. Dit vervolg leidt dan tot een product waarin we strategie, doelstellingen en activiteiten uitwerken. Dit product komt tot stand met de betrokken partijen en belanghebbenden. Die vervolgens samen kunnen werken aan de uitvoering.
De gemeente Bronckhorst wil hierin graag een zelfstandige, initiërende rol spelen binnen het eigen grondgebied. Bronckhorst sluit zich graag aan bij samenwerkingsverbanden in het stroomgebied van de Oude IJssel: met buurgemeenten, waterschap, ondernemers(organisaties) en andere stakeholders.
Ook zoeken we aansluiting bij bestaande vormen van samenwerking (Vrijetijdsagenda Achterhoek, Routebureau Achterhoek Toerisme, Vitaliteitsonderzoek Verblijfsrecreatie, Leader project beleving Oude IJssel, Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie, Verkenning Droogte Achterhoek, Gelders Natuurbeheerplan, wateropgaven Waterschap Rijn IJssel).